บทความ

ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา ประเทศไทยประสบปัญหาในการบริหารทรัพยากรน้ำในหลายด้านเนื่องจากการดำเนินการมีหลายหน่วยงานที่มีหน้าที่และอำนาจตามกฎหมายหลายฉบับ ซึ่งต่างก็ดำเนินการเฉพาะส่วนของตนเอง ทำให้ขาดความเป็นเอกภาพ แม้รัฐบาลจะได้แต่งตั้ง “คณะกรรมการทรัพยากรน้ำแห่งชาติ” (กนช.) เพื่อทำหน้าที่บูรณาการและบริหารทรัพยากรน้ำอย่างเป็นระบบในทุกมิติแล้วก็ตาม แต่ก็ยังคงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะมีกฎหมายในการบูรณาการเกี่ยวกับการจัดสรร การใช้ การพัฒนา การบริหารจัดการ การบำรุงรักษาการฟื้นฟู การอนุรักษ์ทรัพยากรน้ำ และสิทธิในน้ำ เพื่อให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถบริหารทรัพยากรน้ำให้มีความประสานสอดคล้องกันในทุกมิติอย่างสมดุลและยั่งยืน รวมทั้งวางหลักเกณฑ์ในการประกันสิทธิขั้นพื้นฐานของประชาชนในการเข้าถึงทรัพยากรน้ำสาธารณะ ตลอดจนจัดให้มีองค์กรบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ ทั้งในระดับชาติ ระดับลุ่มน้ำ และระดับองค์กรผู้ใช้น้ำซึ่งสะท้อนการมีส่วนร่วมของประชาชน เพื่อร่วมกันบริหารทรัพยากรน้ำอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล จึงได้เกิด “พระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ...

สลิลธาราอารัญ “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม” คือพระปฐมบรมราชโองการ ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ได้พระราชทานไว้ เมื่อวันที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๓ จากวันนั้นเป็นต้นมา ตลอดระยะเวลากว่า ๗๐ ปีที่ทรงครองราชย์ พระราชกรณียกิจต่างๆ ที่ทรงปฏิบัติ เป็นสิ่งที่พิสูจน์ได้ชัดถึงพระราชปณิธานในการทำตามคำมั่นสัญญาที่ให้ไว้กับปวงชนชาวไทยได้อย่างแท้จริง และเชื่อว่าคนไทยทุกคนต่างรู้สึกเหมือนกันว่า พระองค์เปรียบเสมือน “เทวดาเดินดิน” ของพวกเรานั่นเอง...

ในชีวิตคนเราทุกคนล้วนต้องผ่านเรื่องราวมามากมาย ย่อมจะมีทั้งเรื่องบวกและเรื่องลบ แต่เวลาเจอเรื่องอะไรที่ลบๆ พร้อมๆ กันคนในยุคเก่าๆ มักจะพูดว่าความวัวไม่ทันหายความควายก็ดันมาแทรก ไม่รู้ว่าคนรุ่นใหม่จะพูดว่าอะไร? น้องๆ คนรุ่นใหม่ช่วยบอกที… สำหรับเรื่องลบๆ ที่เกิดจากการกระทำของตนเองก็คงต้องจำใจยอมรับ ทว่าเรื่องลบๆ ที่เกิดจากพวกพลังลบแล้วเราก็คงจะยอมรับยาก คงต้องมีการอุทานกันบ้างต่างๆ นานากับคนเหล่านั้น (รู้นะว่าจะอุทานว่าอะไร…) สำหรับผมเองก็ยังเคยอุทานเมื่อเจอกับผลการกระทำของพวกคนเลวที่อาจจะมีผลกระทบมาต่อตัวเรา ยิ่งกระทบต่อประเทศชาติด้วยแล้วก็คงอุทานดังกว่าเก่า…คงเข้าใจตรงกันนะครับ แล้วหากธรรมชาติเป็นตัวกระทำล่ะเราจะอุทานด่าหรือยอมรับสภาพไป ก็คงมีสองอย่างแน่นอน อย่างที่หนึ่งหน่วยงานที่รับผิดชอบไม่ปฏิบัติหน้าที่ให้สมบูรณ์ก็คงด่าหน่วยงานกันฉ่ำ แต่ถ้ามันเป็นเหตุสุดวิสัยแล้วก็คงต้องยอมรับสภาพคงไม่มีใครกล้าด่าฟ้าดินแน่นอนเพราะยิ่งด่าระวังจะเป็นไปตามปาก อ้าว!!! พูดยังไม่ทันขาดคำฟ้าผ่าเปรี้ยงลงมาเสียแล้ว...

สลิลธาราอารัญ หากนึกย้อนฉากทัศน์ไปสมัยยังเด็ก ชีวิตของฉันและครอบครัวผูกพันอยู่กับลำน้ำ คนในชุมชนทุกบ้านมีวิถีชีวิตอยู่ริมน้ำ ตั้งแต่ลืมตาใส่บาตรเรือพระจนกระทั่งอาบน้ำในคลองก่อนเข้านอน สัญจรไปมาด้วยลำคลองสายยาวสุดสายถึงชายฝั่งทะเลและบางลำน้ำก็เข้าไปถึงย่านสำคัญๆ ใจกลางเมือง เช่น โรงเรียน โรงพยาบาล ตลาด… เพราะลำน้ำสำคัญต่อชุมชนเช่นนี้ตอนเด็กฉันจึงมักได้เห็นและได้ยินเรื่องราวหรือกิจกรรมเพื่อดูแลรักษาลำน้ำของกลุ่มผู้ใหญ่ในชุมชน บ่อยครั้งที่มีเรือลำใหญ่มาเก็บขยะหรือขุดลอกคูคลอง มีการประชุม (ส่วนใหญ่จะที่วัด) ในวาระต่างๆ เกี่ยวกับลำน้ำ เช่น การร่วมสร้างเขื่อนหินกันตลิ่งทรุด การลดหรือเพิ่มเรือโดยสารสาธารณะ การสร้างสะพานข้ามคูคลอง เป็นต้นและไม่ว่าจะเกิดเหตุการณ์น้ำท่วมหนัก หรือ น้ำแล้งวิกฤติอย่างไร...

“บ้านบนดอย บ่มีแสงสี บ่มีทีวี บ่มีน้ำประปา” แว่วเสียงเพลงเก่าเพลงนี้ลอยมาในหัว ขณะนั่งรถขึ้นดอยติดตามคณะผู้บริหารและเจ้าหน้าที่สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) ไปดูคุณภาพน้ำประปาและน้ำในกิจกรรมอื่นๆ ในพื้นที่ อ.แม่สอด อ. แม่ระมาด และ อ.ท่าสองยาง จ. ตาก พื้นที่สุดเขตชายแดนไทยติดกับประเทศพม่า จากโจทย์ความมุ่งมั่นตั้งใจของรัฐบาลที่จะขับเคลื่อนเรื่องสิทธิมนุษยชนเพื่อสร้างความเท่าเทียม ทั่วถึง และลดความเหลื่อมล้ำให้ได้ในทุกพื้นที่ แม้แต่ในพื้นที่ของกลุ่มชาติพันธุ์ที่อาจยังไม่มีบัตรประชาชนไทย แต่หากอาศัยอยู่ในผืนแผ่นดินไทยแล้ว อย่างน้อยทุกคนควรมีสิทธิเข้าถึงสาธารณูโภคขั้นพื้นฐานได้ สำหรับการเข้าถึงเรื่อง...