ฝนนี้รอดด้วยคณะกรรมการลุ่มน้ำ
ฤดูฝนบ้านเราปีนี้ค่อนข้างล่าช้ากว่าปีก่อนๆ ด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศก็ว่าได้ ปีที่แล้วบ้านเราเผชิญกับสถานการณ์ลานีญา ทำให้มีฝนตกหนักมากกว่าปกติ มีปริมาณฝนสะสมรวมใกล้เคียงกับปี 2554 ที่เกิดมหาอุทกภัย แต่ในปี 2565 นั้น ความร่วมมือและรูปแบบการบริหารจัดการน้ำที่เปลี่ยนไป ทำให้พื้นที่ประสบอุทกภัยน้อยกว่าปี 2554 ในขณะที่ปีนี้ประเทศไทยกำลังเผชิญกับสถานการณ์เอลนีโญ ที่จะทำให้ปริมาณฝนมีแนวโน้มน้อยกว่าค่าปกติ แต่กรมอุตุนิยมวิทยาได้คาดการณ์โอกาสที่บ้านเราจะเผชิญกับพายุหมุนเขตร้อน 1-2 ลูก หากคำพยากรณ์เป็นเช่นนั้นจริง บ้านเราอาจจะได้รับผลกระทบทั้งภัยแล้งจากฝนทิ้งช่วงและอุทกภัย การบริหารจัดการน้ำอย่างมีส่วนร่วมจึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง องค์กรที่เราคาดหวังว่าจะช่วยเราได้อย่างดี นั่นคือ คณะกรรมการลุ่มน้ำ...
อ่านต่อ#เส้นเลือดใหญ่ระหว่างพรมแดน
เมื่อแสงสีทองเริ่มสะท้อนระยิบระยับจากผิวน้ำ แว่วยินเสียงไก่โก่งคอขันประสานเสียงกัน เหมือนดั่งนักร้องวงออร์เคสต้า พร้อมกับกลิ่นควันไหม้ฟืนที่กำลังลุกโชนใต้หวดนึ่งข้าว ทำให้กลิ่นหอมข้าวนึ่งโชยมาเตะจมูก ชาวประมงพื้นบ้านเริ่มแล่นเรือออกหาปลาในลำน้ำ นั่นคือสัญญาณบ่งบอกให้ทราบถึงวันใหม่แห่งลุ่มน้ำโขงที่เปรียบเสมือนเส้นเลือดใหญ่หล่อเลี้ยงผู้คนชาวริมโขงของนานาประเทศได้เริ่มขึ้นอีกแล้ว แม่น้ำโขงที่ได้รับขนานนามว่า แม่น้ำดานูบตะวันออก มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาหิมาลัยทางตอนเหนือของทิเบต ไหลผ่านประเทศจีน เมียนมา ลาว ไทย กัมพูชา และเวียดนาม ทำให้แม่น้ำโขงมีชื่อเรียกต่างกันไปตามประเทศที่ผ่าน อาทิ คนจีนเรียกแม่น้ำหลานชางหรือหลานชางเจียง คนเมียนมาและคนลาวเรียกแม่น้ำของ เป็นต้น แม่น้ำโขงเป็นแม่น้ำที่ไหลเลี้ยวเลาะไปตามไหล่เขาที่มีตลิ่งสูงชันทั้งสองข้าง ไหลจากเหนือลงสู่ใต้ตลอดทั้งปี ระดับน้ำในฤดูฝนกับฤดูแล้งจะมีความแตกต่างกันมาก...
อ่านต่อ#สามองค์กรร่วมแบ่งปันน้ำ
ยามเมื่อฝนโปรยปรายลงมาอย่างต่อเนื่องจนน้ำเริ่มขังในกระทงนา เสียงกบ อึ่งอ่าง เขียดร้องกันระงมนั่นหมายถึงการย่างเข้าสู่ฤดูฝนหรือการเริ่มต้นฤดูการผลิตทางการเกษตรของเกษตรกรไทย ประเทศไทยมีทั้งพื้นที่การเกษตรในเขตชลประทานซึ่งนับได้ว่าเป็นพื้นที่การเกษตรที่มีความมั่นคงด้านการผลิตเนื่องจากมีน้ำเพียงพอต่อการผลิตโดยได้รับการสนับสนุนน้ำจากเขื่อนหรืออ่างเก็บน้ำที่มีการเก็บสะสมน้ำในช่วงฤดูฝนที่ผ่านมา ในขณะที่พื้นที่อีกประเภทหนึ่งเป็นพื้นที่การเกษตรนอกเขตชลประทานหรือพื้นที่การเกษตรอาศัยน้ำฝนซึ่งยังคงมีความสุ่มเสี่ยงต่อความมั่นคงด้านการผลิตในบางปี ทำไมถึงมีความเสี่ยงเช่นนั้นเรามาติดตามกันต่อไป พื้นที่การเกษตรอาศัยน้ำฝนก็สมชื่ออยู่แล้ว หากปีใดเทวดาไม่เป็นใจไม่ประทานน้ำฝนมาให้อย่างต่อเนื่อง เรียกว่าให้ๆหยุดๆก็จะทำให้ผลผลิตทางการเกษตรเกิดความเสียหายได้ ยิ่งในปีนี้มีการคาดการณ์จากหลายสำนักรวมทั้งกรมอุตุนิยมวิทยาของไทยและสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติว่าจะเข้าสู่สถานการณ์เอลนีโญและอาจจะลากยาวไปในปีหน้าอีกด้วย ซึ่งจะส่งผลให้มีปริมาณฝนน้อยกว่าค่าปกติ ดังนั้นพื้นที่การเกษตรอาศัยน้ำฝนที่ไม่มีแหล่งน้ำสำรองเป็นของตนเองในช่วงฝนทิ้งช่วงย่อมมีความเสี่ยงต่อความเสียหายของผลผลิตเนื่องจากปริมาณน้ำไม่เพียงพอต่อความต้องการของพืช ถึงแม้จะมีการทำฝนหลวงที่ดำเนินการตามตำราฝนหลวงพระราชทานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เพื่อช่วยเหลือพื้นที่ฝนทิ้งช่วงก็ตาม แต่การปฏิบัติการฝนหลวงนั้นเป็นการเลียนแบบธรรมชาติจึงต้องอาศัยเงื่อนไขของสภาพอากาศเป็นตัวตั้ง หากวันใดเงื่อนไขของสภาพอากาศไม่เอื้อต่อการเกิดฝนแล้วโอกาสที่จะขึ้นบินไปบังคับเทวดาก็จบลง การบริหารจัดการน้ำในปีนี้จึงมีความท้าทายเป็นอย่างยิ่งเพราะน้ำไม่ได้มีความสำคัญต่อภาคการเกษตรเท่านั้น น้ำยังมีความสำคัญต่อการดำรงของสิ่งมีชีวิตต่างๆทั้งเพื่อการอุปโภคบริโภค การอุตสาหกรรม การรักษาระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อม ฯลฯ...
อ่านต่อ